Om nooit te vergeten... 4 mei

Onderstaande gegevens komen uit Oorlog over het Gelders Eiland geschreven door dr. Ben Janssen. Samen met enkele andere leden van de Heemkundekring Rijnwaarden heb ik mee mogen werken aan dit boek. Het werd in mei 1995 uitgegeven en was kort daarna uitverkocht.

Hugo van den Bogaard

Wilhelmus Johannes Hubbers

Geboren te Gendt op 16 mei 1918. Zoon van  Tinus Hubbers en Aleida Berns. Kwam in mei 1929 naar Pannerden en werkte net als zijn vader op de steenfabriek. Was van lichting 1938 en werd als dienstplichtige gemobiliseerd en ingedeeld bij het 1ste Regiment Huzaren. Gevallen voor het vaderland op 12 mei 1940 in de omgeving van Nijkerk.

Johannes Kamps

Geboren te Pannerden op 11 februari 1915. Hij werkte op de steenfabriek en werd als gevolg van de 'Arbeitseinsatz' in Duitsland tewerkgesteld op een staalfabriek in Kiel. Bij een bombardement op 14 mei 1943 kwam hij om het leven. Bij dit bombardement raakte Hent Hendriks (de muus) zwaar gewond. In Pannerden werd op 13 augustus 1943 een uitvaartmis voor hem gelezen.

Antonius Franciscus Jansen

Toon Jansen geboren in Wehl en getrouwd met Grada Godschalk. Werkte als boerenknecht op 'De Raaijhof'. Op 14 oktober 1944 omstreeks 16.30 uur kwam hij op  40-jarige leeftijd om het leven. Hij werd in de woning van Th.G. Castrop ('Fampa') aan de Aerdtsestraat onder aan de trap getroffen door een granaatscherf. Bij deze inslag raakte Castrop zwaar gewond. De woning stond op de pol waar nu  het huis staat van Bertus Jansen en Theo van Huet.

Everhardus Hendrikus (Eefie) Rutten

Eefie geboren in 1936, zoontje van Th? Rutten en Dora Bach kwam tijdens de evacuatie op negenjarige leeftijd om het leven. Op 31 maart 1945, daags voor de bevrijding werd hij om 14.30 uur het slachtoffer van granaatvuur in de buurtschap Vinkwijk bij Zeddam. Hij overleed aan de opgelopen verwondingen en werd te Zeddam begraven. Later is hij in het graf van zijn vader te Pannerden bijgezet

Theodorus Gerardus Lubbers

Hij woonde aan de Groenestraat en was een zoon van manufacturier Jan Hendrik Lubbers en Bernardina Petronella van Laak. Theo Lubbers was bakkersknecht bij Pijnappel in Oud-Zevenaar. Hij zat ongeveer zes weken ondergedoken. Via de ondergrondse werd hij naar Mill in Brabant getransporteerd. Daar werd hij bevrijd en meldde zich toen vrijwillig bij de Stoottroepen. Tijdens dienstvervulling in Zeeland liep hij een pleuris op.
Werd opgenomen in een Brussels hospitaal en werd daarna per vliegtuig naar Engeland vervoerd. Niemand van zijn familie wist waar hij was. Kwam in september 1945 naar huis. Kreeg zwaar tuberculose, en werd in het ziekenhuis opgenomen, kwam weer thuis om verder te herstellen. Het herstel is nooit gekomen. Uiteindelijk overleed hij op 19 maart 1948 te Nijmegen aan een slopende ziekte, die hij in de oorlog had opgelopen.

Josef Groenen

De 22-jarige Job was geboren in Zevenaar, woonde op de Kijfwaard waar hij net als zijn vader op de steenfabriek werkte. Op 13 december 1944 werd hij  ingedeeld bij een werkploeg voor werkzaamheden aan de dijk. Tijdens deze werkzaamheden werd hij getroffen door granaatvuur.
Zwaargewond werd hij met paard en dresseerkar naar het ziekenhuis te Lobith vervoerd waar hij in de loop van de avond overleed.

Arnold Benning

De 34-jarige Arnold Benning werkte als baggeraar op de Bieland. Op 4 december 1944 om half vier in de middag werd hij in zijn woning aan de Deukerdijk te Pannerden bij het inzetten van een ruit dodelijk getroffen toen een granaat in de nabijheid ontplofte. Hij was vader van drie kinderen.

Lodewikus Gijsbertus Theodorus Jeurissen

Wiet Jeurissen geboren te Pannerden op 2 oktober 1921. Hij woonde aan de Deukerdijk en was een jongere broer van onderstaande Jan Jeurissen.
Hij werkte als dwangarbeider in Hachen in het Sauerland op een houtzagerij, waar wel meer arbeiders uit Pannerden gewerkt hebben. Hij reed als bijrijder op een vrachtauto. De bijrijder had een belangrijke taak als waarnemer. Hij zat in een soort glazen koepel naast de chauffeur en moest hem waarschuwen voor 'vijandelijke' vliegtuigen. Deze auto's waren voorzien van een gasgenerator.
Op 19 oktober 1944 was Wiet 's avonds bezig met het 'gasdraaien' toen er luchtalarm werd gegeven. Hij trok de deur van de garage dicht om te voorkomen dat er licht naar buiten scheen. Dat is hem fataal geworden. Men vond zijn lichaam onder een auto liggend, gestikt als gevolg van koolmonoxydevergifting. Op zijn doodsattest staat vermeld als oorzaak 'verstikking'. Hij werd namens het bedrijf in Hachen met veel plechtigheid begraven.

Johannes Gerardus Antonius Jeurissen

Geboren te Pannerden op 1 augustus 1919 als zoon van timmerman Lodewijk Jeurissen en Johanna Eggenhuizen. Hij voer als schipper op de Rijnvaart. Hij kwam al kort na de Duitse inval in 1940 om het leven. Volgens een bericht van het St. Nikolaus Hospital te Rheinberg (Dld) is hij daar op 2 september 1940 overleden als gevolg van een luchtaanval, waarbij hij al dan niet geraakt zijnde in het ruim viel en op slag dood was (geen afbeelding beschikbaar).

Stephanus Bernardus van Poorten

Stef werd geboren te Pannerden op 10 juli 1922 als zoon van het echtpaar Theodorus van Poorten en Maria IJsveld. Hij voer als schippersknecht op een boot van Van Bon uit Millingen. Varend op het Twente-Rijnkanaal ter hoogte van Lochem werd het schip op 19 maart 1944 in de ochtend om half acht door mitrailleurvuur uit meerdere geallieerde vliegtuigen getroffen. Hij werd met spoed overgebracht naar het ziekenhuis te Zutphen, maar bleek aldaar aangekomen reeds overleden.

Franz Grunenberg

Franz is geboren te Wattenscheid op 7 juni 1912. Hij kwam kort na de 1e wereldoorlog naar Pannerden. Trouwde in 1937 met Bernardina Antonia Hendriks en woonde in de Kosterstraat. Werkte op de steenfabriek van Frits van Embden. Omdat Franz de Duitse nationaliteit bezat (Rijksduitser) werd hij opgeroepen voor de Duitse Wehrmacht en naar het front in Rusland gezonden. In de omgeving van Demidov is hij op 20 maart 1943 gesneuveld. Hij werd aldaar op een soldatenkerkhof begraven.

Theodora Johanna Maria Wezendonk

De landbouwer Th.J.G. Wezendonk, gehuwd met Maria van Delen, zat tijdens de evacuatie van Pannerden bij de familie Heijltjes in de Bettenhoek. Hun 19-jarige dochter Doortje werd in de Renbaan op 9 oktober 1944 getroffen door granaatvuur. Een granaatsplinter drong door tot op het bot. Anderen die het hadden zien gebeuren kwamen met een ladder en brachten Doortje naar Heijltjes. Daar waren ook enkele Duitsers ingekwartierd, waaronder een militaire arts. Een granaatscherf waaraan nog gras zat, stak uit haar bovenbeen.
De arts verleende eerste hulp en liet haar naar het ziekenhuis in Zevenaar vervoeren.  Doortje bleef in het Zevenaarse ziekenhuis tot februari 1945. Toen werd het daar te gevaarlijk en bracht men de patienten over naar het noodziekenhuis te Harreveld (Lichtenvoorde). Door gebrek aan de noodzakelijke medicijnen is Doortje daar op 2 mei 1945 alsnog gestorven. Ze stierf moederziel alleen want er waren geen vervoersmogelijkheden om haar vanuit Pannerden regelmatig te bezoeken.

Ook een slachtoffer van het oorlogsgeweld, hoewel hij niet op het monument te Pannerden vermeld staat, is de landbouwer Hermanus Hendrikus Roelofs, gehuwd met Hendrina J.M. de Ruiter. Hij was geboren te Herwen op 4 januari 1891 en woonde aan het einde van de Renbaan. Tijdens de evacuatie verbleef hij te Silvolde waar hij door een granaatscherf in de rug werd getroffen. Hij raakte gedeeltelijk verlamd en kwam in een rolstoel terecht. Als gevolg van de opgelopen verwonding verslechterde zijn gezondheid en hij overleed te Pannerden op 26 januari 1949.